Denise: “Wij werken aan een samenleving waarin iedereen een zeker en waardig bestaan kan opbouwen”

Collectief Kapitaal blaast het woord samenleving nieuw leven in. In een maatschappij waar ruim een miljoen mensen in bestaansonzekerheid leven en het gat tussen arm en rijk steeds groter wordt, is dat hard nodig. Collectief Kapitaal brengt burgers met uiteenlopende achtergronden bij elkaar om samen een liefdevolle samenleving op te bouwen waarin niemand buiten de boot valt. Oprichter Denise Harleman vertelt over dit - door het Postcode Loterij Buurtfonds gesteunde - grotere, ondernemende bewonersinitiatief.

De krachten bundelen

“Bij problemen in de samenleving zijn we al snel geneigd te roepen; ‘We gaan naar Den Haag!’,” vindt Denise. “Mensen zien niet dat ze als onderdeel van de samenleving zelf verandering teweeg kunnen brengen. Collectief Kapitaal is een platform om de krachten van burgers te bundelen. Om gezamenlijk na te denken over de vraag hoe we de samenleving socialer vorm kunnen geven. Er zitten veel vastgeroeste structuren en aannames in onze maatschappij. Hoe jij met een ander omgaat kun je niet met een druk op de knop veranderen, daar zit oefening in, ongemak en confrontatie.”

Mensen samenbrengen

Mensen die openstaan om radicaal anders te denken en te doen, vormen per stad een collectief. In Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Arnhem lopen nu al initiatieven. Een lokaal collectief begint met het verzamelen van zoveel mogelijk verbindingen. Bewoners, ondernemers, welzijnsorganisaties en buurthuizen komen samen en delen hun ervaringen met elkaar. Iedereen die deelneemt, brengt iets in. Dat kunnen ideeën zijn, maar ook arbeid, tijd, kapitaal, netwerk of zorg. Denise: “Door mensen met elkaar te verbinden en een open gesprek aan te gaan, ontstaat er begrip en onderling vertrouwen. Want een waardig en zeker bestaan is niet slechts een economisch gegeven. Liefde en respect voor je naaste is net zo goed een voorwaarde.”

Hulp vragen

Als het collectief in een stad breed genoeg is, met voldoende mensen die zich actief willen inzetten en genoeg financieel kapitaal, komen ze in actie. Als ze minimaal vijf mensen een jaar lang een schenking kunnen geven, als steun in de rug om een zeker en waardig bestaan op te bouwen, wordt er een postcodegebied gekozen. Binnen dit postcodegebied kunnen mensen zich inschrijven voor het ontvangen van een schenking. Uit deze lijst van inschrijvers wordt vervolgens geloot. De mensen die in worden geloot ontvangen € 1.000,- per maand, gedurende een jaar lang. Monitoring op de uitgaven is er niet. Collectief Kapitaal gaat er vanuit dat men zelf het beste weet waar behoefte aan is. Soms zijn dit nieuwe kleren of een dagje erop uit met het gezin. Soms sparen mensen voor een opleiding of helpt de schenking mensen om een buffer op te bouwen of een eigen bedrijf op te zetten.

Nieuwe inzichten opdoen

De steun die de ontvangers krijgen, geeft ze rust en het geven doet ook wat met de gevers. Na een jaar evalueert het collectief met de ontvangers de opgedane ervaring: Wat doet het met je als je steun en vertrouwen krijgt van een onbekende? Welke denkbeelden en overtuigingen zijn veranderd? Hoe heeft dat jouw aanwezigheid in de wereld veranderd? Kunnen we uit deze gedeelde ervaring nieuw beleid ontwerpen en andere keuzes maken? Al doende bouwt Collectief Kapitaal betrokken gemeenschappen door heel Nederland die onderzoeken hoe ze vanuit het lokale initiatief een liefdevolle samenleving kunnen vormgeven.

Het Postcode Loterij Buurtfonds steunt Collectief Kapitaal met dank aan de deelnemers van de Postcode Loterij.